Hoe hield ik het in godsnaam zo lang vol? Deze bedenking maak ik me de voorbije dagen regelmatig. Telkens wanneer ik berichtjes krijg over de ratrace waar ik zo lang in meeliep. Ratten hebben al een kwalijke reputatie en wanneer ze dan nog opgefokt rondlopen zijn het zeker geen lieverdjes. Zodat ook doorwinterde anciens al eens een flinke beet kunnen krijgen.
De remedie is eenvoudig en moeilijk tegelijk. Koester een gezin of enkele échte vrienden, verzorg uw relativeringsvermogen, bewaar een goed gevoel voor humor en blaas niet te hoog van de toren. Voor zover ik al de kans kreeg om Portugese mensen beter te leren kennen heb ik de indruk dat zij al deze verweermiddelen stuk voor stuk steeds bij zich dragen.
Hoe belangrijk gezin en familie in Portugal zijn wordt zichtbaar in het weekend wanneer het goed weer is. Dat is hier dus zo'n 10 maanden per jaar. Niet alleen op het strand maar op elke plaats in de open lucht die daarvoor geschikt is brengen hele groepen mensen de dag door met samen eten, drinken en ... praten. Met als rode draad het zichtbare respect voor de oudsten.
Hun relativeringsvermogen komt tot uiting bij hun houding tegenover de woorden 'dringend' en 'direct'. Na een jaar begrijp ik zeer goed dat het onmogelijk vol te houden is om bij een zomertemperatuur van 35 graden, heel de dag als een duracelkonijn rond te springen. Zich niet laten opjagen is geen synoniem voor lui zijn of het niet nakomen van beloftes. Het is hier een noodzaak.
Om een juist oordeel te kunnen vellen over het Portugese gevoel voor humor beheers ik de taal nog niet genoeg. Maar als je goed op details let kan je wel al veel ontdekken. Mensen die goed kunnen relativeren kunnen overigens ook snel het grappige van een situatie inzien.
En wat het hoog van de toren blazen betreft: Parijs heeft zijn Eifeltoren, in Lisboa staat de Torre de Belem. Je moet het hoogteverschil tussen die twee eens googelen.